Gần đây, có thông tin cho rằng về việc bé gái lớp 9 đang bị cưỡng hiếp đến có thai và bố của nam sinh nhất quyết đòi phá thai mặc cho khi phá thai đứa trẻ có thể mất đi khả năng làm mẹ. Sự việc này, đã làm nên hồi chuông cảnh tỉnh cho việc giáo dục giới tính sớm cho trẻ.

Khi nhắc đến vấn đề về tình dục và giới tính, tâm lý chung của các bậc phụ huynh là ngại, e sợ hoặc không biết chia sẻ như thế nào. Một số bậc cha mẹ chia sẻ rằng con họ mới ở độ tuổi mẫu giáo hoặc bậc tiểu học nên nói với con điều này là quá sớm.

Không ít phụ huynh rất ngại ngùng khi đề cập đến vấn đề giới tính, xem câu chuyện giới tính là điều cấm kỵ, là “vẽ đường cho hươu chạy”. Ngoài ra cũng có những phụ huynh cho rằng đó là việc của nhà trường hoặc khi con lớn tự khắc con sẽ biết. Tuy nhiên nếu không có được sự đồng hành, trò chuyện cùng con về giới tính thì vô tình các bậc cha mẹ sẽ bỏ lỡ đi những cơ hội tốt nhất để giúp con sớm vượt qua những khó khăn về tâm lý giới tính ở độ tuổi này. Với nhu cầu hiểu biết về tâm sinh lý lứa tuổi, trẻ bước vào tuổi mới lớn sẽ tự tìm hiểu về giới tính qua bạn bè, qua mạng Internet và có thể đó sẽ là những thông tin không chính thống, sai lệch, tác động không tốt đến sự phát triển của trẻ, như vậy càng nguy hiểm và có nhiều hệ quả hơn nữa.

Việt Nam hiện đang nằm trong nhóm 5 nước có tỷ lệ phá thai cao nhất thế giới, đứng đầu trong khu vực Đông Nam Á và top 3 tỷ lệ phá thai ở tuổi vị thành niên. Song song với đó là những vụ xâm hại tình dục trẻ em trong những năm qua càng ngày diễn ra nhiều hơn với tình trạng và diễn biến phức tạp hơn rất nhiều.

Đây được coi là tiếng chuông cảnh báo cho các bậc phụ huynh về tầm ảnh hưởng quan trọng của việc giáo dục giới tính con em của mình.

Nhưng có một vấn đề lớn đặt ra cho các phụ huynh là nên bắt đầu giáo dục giới tính từ độ tuổi nào và đâu là kiến thức hợp lý nhất để truyền tải cho con theo từng độ tuổi đó.

Vậy giáo dục giới tính theo độ tuổi: Ba mẹ cần làm gì?

Trẻ từ 0 đến 2 tuổi

+ Ở độ tuổi này là thời điểm phù hợp nhất để dạy trẻ cách gọi tên tất cả các bộ phận trên cơ thể mình, bao gồm cả bộ phận sinh dục.

+ Trẻ cũng cần phải biết về sự khác nhau giữa nam và nữ, cách phân biệt giới tính. Tất nhiên bạn nên sử dụng từ ngữ, hình ảnh đơn giản để làm sao trẻ dễ hiểu nhất

Trẻ từ 2 đến 5 tuổi

Đây là giai đoạn mà trẻ bắt đầu làm quen với cơ thể mình. Khi bắt đầu đi mẫu giáo, bé sẽ tìm hiểu về giới tính và tò mò muốn biết sự khác biệt giữa bé trai và bé gái. Vì tò mò, thậm chí, bé còn có thể chạm vào “vùng kín” hoặc bày trò với những đứa trẻ khác. Tuy nhiên, đừng hoảng sợ khi thấy con làm như vậy. Hãy bình tĩnh giải thích với trẻ việc làm này là không đúng và chuyển hướng sự chú ý của bé đến các hoạt động khác.

Trẻ cần phải biết những khái niệm cơ bản nhất về sinh sản của con người như việc: “Một người đàn ông và một người phụ nữ cùng với nhau tạo ra em bé và em bé đó sẽ hình thành, phát triển bên trong tử cung của người phụ nữ”.

Đây cũng là độ tuổi các bé cần hiểu rằng cơ thể mình là bất khả xâm phạm. Cơ thể con là thuộc về con, người khác không thể tùy ý chạm vào. Bé cần phân biệt được đâu là sự âu yếm phù hợp, đâu là sự đụng chạm cấm kỵ. Các con cần phải biết ai, người nào có thể chạm vào con bằng cách này nhưng không thể bằng cách khác.

Trẻ từ 5 đến 8 tuổi

Ở tuổi này, bé biết nhiều về các bộ phận trên cơ thể hơn so với độ tuổi mẫu giáo. Bạn nên bắt đầu dạy con cách bảo vệ bản thân khỏi vấn nạn lạm dụng tình dục. Hãy dạy trẻ cách “che đậy” bản thân nơi công cộng nhưng cần nhấn mạnh không có bộ nào trên cơ thể là đáng xấu hổ. Đặc biệt, bạn cần dạy cho trẻ cách tắm, cách tự vệ sinh vùng kín và tầm quan trọng của những việc này.

Đây là độ tuổi phù hợp để bạn giúp con hiểu và phân biệt rõ hơn về vấn đề giới tính như: người dị tính, đồng tính và lưỡng tính.

Hãy giáo dục sâu hơn cho trẻ về quy ước xã hội cơ bản quyền riêng tư con người, sự tôn trọng dành cho những người khác trong các mối quan hệ.

Đặc biệt khoảng 7 - 8 tuổi, trẻ cần được dạy cơ bản về dậy thì ở cả nam và nữ bởi có rất nhiều trẻ có quá trình dậy thì khá sớm. Sau đó tùy từng giới tính của trẻ mà cha mẹ lại có cách giáo dục riêng biệt hơn để các con biết rõ khi dậy thì cơ thể, tâm sinh lý của mình sẽ như nào.

Trẻ từ 9 đến 12 tuổi

Ở độ tuổi này, trẻ sẽ tò mò hơn về các vấn đề liên quan đến tình dục. Ngoài ra, đây cũng là độ tuổi mà trẻ sắp bước vào giai đoạn dậy thì, do đó, hãy trang bị cho trẻ những kiến thức cơ bản. Chẳng hạn như bạn có thể nói với con những thay đổi về nội tiết, cảm xúc, thể chất khi bước vào tuổi dậy thì.

Với các bé gái, bạn có thể nói với con về chu kỳ kinh nguyệt để tránh bé bị hoảng sợ trong lần có kinh đầu tiên. Hãy cho trẻ biết rằng bạn luôn cởi mở thảo luận các chủ đề liên quan đến tuổi dậy thì, liên quan đến tình dục hoặc bất cứ điều gì trẻ gặp phải.

Ngoài việc củng cố tất cả những điều trên mà họ đã học, trẻ vị thành niên nên được dạy về quan hệ tình dục và tránh thai an toàn hơn và nên có thông tin cơ bản về mang thai và nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STI).

Trẻ trước tuổi vị thành niên nên hiểu điều gì tạo nên mối quan hệ tích cực và điều gì tạo nên mối quan hệ xấu.

Thanh thiếu niên nên có kiến ​​thức về an toàn trên internet, bao gồm bắt nạt,.... Họ nên biết những rủi ro của việc chia sẻ ảnh khỏa thân hoặc khiêu dâm của bản thân hoặc đồng nghiệp.

Trẻ cũng cần học cách đánh giá, phân biệt các mô tả về giới tính và tình dục trên các phương tiện truyền thông là đúng hay sai, phù hợp hay không phù hợp, thực tế hay không thực tế

Việc giáo dục giới tính sẽ giúp trẻ có những thông tin cần thiết để hiểu cơ thể của chính mình theo hướng tích cực. Chính vì vậy, cha mẹ nên sớm chú ý điều này trong khi nuôi dạy trẻ để đảm bảo rằng bé yêu của mình không chỉ có một cơ thể khỏe mạnh mà còn biết cách tự bảo vệ bản thân trước những nguy cơ trong cuộc sống.

Nhiều người cho rằng đây là "vẽ đường cho hươu chạy". Nhưng kỳ thực, trang bị những kiến thức như vậy là cách để trẻ tự bảo vệ bản thân, tránh để lại hậu quả không mong muốn cho cuộc đời sau này.

Thanh thiếu niên: 13 - 18 tuổi

Thanh thiếu niên nên nhận được thông tin chi tiết hơn về kinh nguyệt và khí thải về đêm và nên biết rằng chúng là bình thường và khỏe mạnh. Họ cũng nên biết nhiều hơn về việc mang thai, nhiễm trùng qua đường tình dục, hậu quả của nó cũng như về các lựa chọn tránh thai khác nhau và cách sử dụng chúng để thực hành tình dục an toàn hơn.

Học cách thực hành tình dục an toàn hơn cũng có nghĩa là học cách nhận biết rượu và ma túy tác động đến sự phán xét.

Thanh thiếu niên nên tiếp tục tìm hiểu sự khác biệt giữa mối quan hệ lành mạnh và mối quan hệ không lành mạnh. Điều này bao gồm học về áp lực và bạo lực hẹn hò và hiểu ý nghĩa của sự đồng ý trong các mối quan hệ tình dục. Thanh thiếu niên nên được trang bị các kỹ năng và phương pháp đàm phán và từ chối để kết thúc một mối quan hệ.

Thanh thiếu niên nói chung là những người rất riêng tư. Tuy nhiên, nếu cha mẹ nói chuyện với con sớm về tình dục, sẽ làm tăng cơ hội thanh thiếu niên tiếp cận cha mẹ khi những điều khó khăn hoặc nguy hiểm xuất hiện sau đó hoặc khi họ có thắc mắc hoặc lo lắng về việc thay đổi cơ thể và danh tính

Vậy có những lời khuyên nào dành cho bố mẹ để có thể giúp nói chuyện với trẻ ở mọi lứa tuổi về tình dục dễ dàng hơn?

Cùng con khôn lớn

Thật tuyệt vời khi bố mẹ là người bạn đồng hành cùng con trên hành trình tìm hiểu giới tính. Bé không chỉ lớn về thể xác mà luôn luôn phát triển tâm hồn. Nếu có thể cùng con đi từng bước thật vững qua giai đoạn “ẩm ương” này, bố mẹ chắc chắn sẽ rất vui.

Tuỳ vào từng độ tuổi nhất định, bố mẹ nên có những nội dung giáo dục và cách truyền đạt phù hợp với khả năng tiếp nhận kiến thức của bé.

Tuổi nào, nội dung đó

Bố mẹ cần lưu ý về nội dung và cách truyền tải phù hợp theo từng độ tuổi của con. Đừng nên bắt trẻ “chín ép” với nhiều kiến thức bị nhồi nhét quá mức. Ngược lại, việc cho bé tiếp cận câu chuyện giới tính quá muộn cũng không hay.

Tạo không khí cởi mở, thân mật

Giới tính vốn là chuyện khó nói. Và càng khó nói hơn nếu bố mẹ để bé phải kể những chuyện này trong không khí căng như dây đàn. Chỉ cần tạo không khí cởi mở, thân mật, bé sẽ dễ dàng chia sẻ tất cả mọi chuyện đang “gút mắc”.

Giải thích mọi thứ ở mức độ của con bạn: Giải thích mọi thứ ở mức độ mà con bạn có thể hiểu. Ví dụ, trẻ 6 tuổi sẽ không muốn giải thích dài dòng về quá trình rụng trứng, mặc dù chúng có thể bị cuốn hút khi biết rằng phụ nữ có những quả trứng rất nhỏ (hoặc buồng trứng) có thể sinh con. Tốt nhất bạn nên giữ lời giải thích ngắn gọn, thực tế và tích cực nếu bạn có thể. Con bạn có thể quay lại với bạn nếu chúng muốn biết thêm thông tin.

Sử dụng tên chính xác cho các bộ phận cơ thể: Bạn nên sử dụng tên chính xác khi nói về các bộ phận cơ thể. Ví dụ: dương vật, bìu, tinh hoàn, âm hộ, âm đạo. Việc sử dụng tên chính xác sẽ giúp gửi đi thông điệp rằng nói về những bộ phận này trên cơ thể chúng ta là khỏe mạnh và ổn. Và nếu con bạn biết tên chính xác của các bộ phận trên cơ thể, con bạn sẽ có thể giao tiếp rõ ràng về cơ thể của chúng với bạn hoặc những người như bác sĩ nếu chúng cần.

Nói "Tôi không biết" nếu bạn cần: Con bạn không cần bạn trở thành một chuyên gia - con bạn chỉ cần biết rằng chúng có thể hỏi bạn bất cứ điều gì chúng cần.

Nếu bạn không biết phải nói gì, hãy nói với trẻ rằng bạn rất vui khi chúng hỏi, rằng bạn không biết câu trả lời, và bạn sẽ tìm kiếm một số thông tin và liên hệ lại với chúng. Và sau đó hãy đảm bảo rằng bạn liên lạc lại với con mình, hoặc bạn có thể đề xuất tìm kiếm thêm thông tin cùng nhau.

Thu hút sự tham gia của tất cả cha mẹ: Trong các gia đình có từ hai cha mẹ trở lên, tất cả cha mẹ đều nên tham gia vào các cuộc thảo luận về tình dục. Khi tất cả các bậc cha mẹ tham gia, trẻ em học được rằng việc nói về giới tính và tình dục là điều hoàn toàn bình thường. Điều này có thể giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn khi nói về cơ thể mình, chịu trách nhiệm về cảm xúc tình dục và giao tiếp trong các mối quan hệ thân mật khi chúng lớn hơn.

Bắt đầu một cuộc trò chuyện: Một số trẻ không đặt nhiều câu hỏi, vì vậy bạn có thể cần bắt đầu một cuộc trò chuyện. Tốt hơn hết là bạn nên suy nghĩ về những gì cần nói trước, sau đó chọn một thời điểm thích hợp để đưa ra chủ đề. Ví dụ, nếu ai đó đang nói về việc mang thai trên TV, bạn có thể nói "Họ đã nói về việc mang thai trên TV trước đó. Con có biết đó là gì không?"

Một số trẻ cảm thấy dễ dàng hơn khi nói chuyện mà không cần giao tiếp bằng mắt, vì vậy bạn có thể lên kế hoạch nói chuyện khi bạn và con bạn đang đi trên xe.

Chuẩn bị tinh thần: Bạn có thể cảm thấy xấu hổ hoặc không thoải mái khi nói về tình dục hoặc sử dụng những từ như "dương vật" hoặc "âm đạo" khi nói về cơ thể. Vậy là được rồi. Bạn nên chuẩn bị cho mình bằng cách nghĩ về những gì bạn cảm thấy thoải mái và xây dựng dựa trên điều đó. Ví dụ: nếu bạn đồng ý với việc nói về "đáy" nhưng không phải ngực, hãy thử sử dụng từ "dưới cùng" trong cuộc trò chuyện để bắt đầu.

Chỗ dựa vững chắc

Dù cho có bất cứ chuyện xấu nào xảy ra, bố mẹ sẽ luôn tin con. Nếu trẻ bị xâm hại tình dục, bố mẹ sẽ đứng ra bảo vệ và là chỗ dựa vững chắc cho con. Khi đã tạo một niềm tin vững vàng đến từ hai phía, cả bố mẹ và trẻ sẽ dễ trao đổi hay tìm hiểu nếu có vấn đề xảy ra.

Tóm lại, ở mỗi giai đoạn bé trưởng thành và lớn lên, bố mẹ nên cân nhắc để cho con tiếp cận về giới tính đúng hướng và có hướng giải quyết kịp thời, ổn thoả nhất.

Dưới đây là những địa chỉ hỗ trợ trẻ em miễn phí, bạn hoàn toàn có thể liên lạc ngay khi cần để được trợ giúp:

Tổng đài Quốc gia Bảo vệ Trẻ Em 111, thuộc Cục Bảo vệ, chăm sóc trẻ em.
Tổng đài hoạt động 24/24, hoàn toàn miễn phí. Tất cả các vấn đề như bạo hành trẻ em, ngược đãi, xâm hại… ,bạn chỉ cần nhấc máy gọi 111 thì sẽ được tư vấn tâm lý, hỗ trợ pháp lý, liên lạc đến các cơ quan chức năng để bảo vệ.

Ngoài ra, khi nghi ngờ các hành vi ngược đãi hoặc xâm hại trẻ em, bất cứ ai cũng có thể báo cáo và cung cấp bằng chứng thông qua ứng dụng An toàn trẻ em (tải được trên điện thoại Android và iOs), hoặc Fanpage: Tổng đài Quốc gia bảo vệ trẻ em để các cơ quan chức năng kịp thời can thiệp.

Trung tâm Tư vấn pháp luật cho người chưa thành niên (trực thuộc Hội Luật gia Việt Nam)

Trụ sở chính: Nhà số 5 – NV5, Khu nhà ở cho Cán bộ cảnh sát cục B42, B57 - Tổng cục 5 - Bộ Công An , xã Tân Triều , Huyện Thanh Trì, TP Hà Nội.

+ Số điện thoại: 024 3726 0457
+ Chi nhánh Yên Bái: 229 đường Điện Biên, phường Yên Ninh, thành phố Yên Bái.
+ Chi nhánh Quảng Bình: số 1 đường Ngô Gia Tự, phường Nam Lý, TP. Đồng Hới, Quảng Bình.
+ Chi nhánh Tuyên Quang: tổ 5, Phường An Tường, Thành phố Tuyên Quang, tỉnh Tuyên Quang.

Đây là một trung tâm tư vấn pháp lý hoàn toàn miễn phí cho trẻ em vị thành niên. Đội ngũ Trung tâm tư vấn là các bác Nguyên Phó Chánh Tòa Hình sự TAND tối cao; Nguyên Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân quận; Nguyên Vụ trưởng Tòa án Nhân dân tối cao, Nguyên Vụ phó Vụ kiểm sát án an ninh, Phó Trưởng phòng Tổng cục Thi hành án Bộ Công an; Thẩm phán; Điều tra viên cao cấp… Do vậy, các em hoàn toàn có thể tin tưởng vào trình độ chuyên môn và yên tâm là sẽ được giúp đỡ tận tình khi gặp phải các vấn đề về pháp lý.

Hội Bảo vệ quyền trẻ em Tp Hồ Chí Minh

Số điện thoại Hội Bảo vệ Quyền Trẻ em Thành phố Hồ Chí Minh: 18009069.

Luật sư Trần Thị Ngọc Nữ – Chi hội trưởng Chi hội Luật sư thuộc Ủy viên Ban Thường vụ Hội Bảo vệ quyền trẻ em thành phố Hồ Chí Minh được mệnh danh là “lá chắn thép” bảo vệ trẻ em. Bà nổi tiếng với nhiều vụ án đòi công lý cho trẻ em, đặc biệt là trẻ bị bạo hành hoặc bị xâm hại.

Ngoài ra, các đường dây nóng bảo vệ trẻ em tại Thành phố Hồ Chí Minh:
+ Cục Bảo vệ chăm sóc trẻ em, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội: 18001567.
+ Trung tâm Công tác xã hội Trẻ em Thành phố Hồ Chí Minh: 1900545559

 

Nguồn bài viết tham khảo:

1.http://tongdai111.vn/tin/ho-tro-tam-ly-cho-tre-em-bi-xam-hai-tinh-duc

2.https://hellobacsi.com/nuoi-day-con/bi-quyet-day-con/giao-duc-gioi-tinh-cho-tre-theo-do-tuoi/#gref

3.https://vietnammedicalpractice.com/hanoi/vn/news/gi%C3%A1o-d%E1%BB%A5c-gi%E1%BB%9Bi-t%C3%ADnh-%E1%BB%9F-tr%E1%BA%BB-nh%E1%BB%8F

4.https://raisingchildren.net.au/school-age/development/sexual-development/sex-education-children

5.https://vn.theasianparent.com/giao-duc-gioi-tinh-cho-tre